Vastgoedmarkt, 8 november 2024
Afgelopen week trof een delegatie uit Saoedi-Arabië bestaande uit eigenaren van toonaangevende (familie)bedrijven, investeerders waaronder Aramco en vertegenwoordigers van Saoedische ministeries een select groepje Nederlanders. Het doel was om over en weer mogelijke investeringen te verkennen. Onvermijdelijk onderwerp daarbij was de Europese ESG-regelgeving, waar ook de vertegenwoordigers uit het Saoedische Koninkrijk niet voor weg kunnen lopen. Vertellen zij sprookjes of doen zij daadwerkelijk iets duurzaams?
Wij nuchtere Nederlanders werden overspoeld door getallen. Saoedi Arabië is bijna driekwart zo groot als Europa, met een bevolking van 34 miljoen waarvan 70% onder de dertig jaar is. De getallen wat betreft export, omzet, EBITDA, winstmarges, BBP etc. waren duizelingwekkend. De koninklijke familie heeft een eigen vermogen groter dan het vermogen van de Quote-500-mannen en -vrouwen bij elkaar opgeteld. Ook bij de lunch bleek er wel een verschilletje in beleving. Mijn tafelgenoot genoot niet echt van de voorgeschotelde broodjes en sapjes , maar leefde op toen het over zijn hobby auto’s en paarden ging. Hij had er meer dan 600. Paarden dan wel en van uiteraard het beste soort. De hoeveelheid auto’s heb ik niet onthouden.
Maar hoe houd je al die Gen-Z’ers in je Koninkrijk gevangen met zaken die zij ongetwijfeld net als onze Gen-Z’ers belangrijk vinden? Dat werd duidelijk gemaakt in een promofilm “A Kingdom in transition”. Het Saudi Vision 2030-initiatief heeft tot doel de economie van het koninkrijk te diversificeren en te moderniseren. Kroonprins en minister-president van Saudi-Arabië, Mohammed bin Salman, heeft een streek in het noord-westen van het land omgedoopt tot ‘Neom’ en zet er tal van futuristisch ogende prestigeprojecten op. “The Line” moet een duurzaam hoogstandje worden . Een autoloze megastad waar vervoer te voet of met highspeed openbaar vervoer gaat, die volledig op groene energie draait, waar al het afval gerecycled wordt en volledig CO2-neutraal is.
Critici vragen zich af hoe duurzaam een stad midden in de woestijn kan zijn, waar vrijwel alle consumptiegoederen, voedsel en water moeten worden geïmporteerd. The Line snijdt het ecosysteem in de woestijn ook bruut door tweeën. Ook op mensenrechtengebied kunnen vraagtekens worden geplaatst. Laat dat laatste nu ook belangrijk zijn in de ESG-compliance waar ook de bedrijven uit het Koninkrijk aan moeten voldoen. Hoe dat zit?
De grote beursgenoteerde bedrijven zijn al verplicht om dit boekjaar een ESG rapportage te maken. De grote ondernemingen die op de balanstotaal voldoen aan tenminste twee van de drie criteria: een balanstotaal tot 25 miljoen Euro, een netto-omzet tot 50 miljoen Euro of 250 medewerkers moeten vanaf 2025 data verzamelen om te rapporteren in januari 2026. Maar ook ondernemingen buiten de EU gevestigd, zoals Aramco (die ook in Nederland vastgoed en dochterondernemingen heeft) met een omzet van meer dan 150 miljoen Euro in de EU moeten vanaf 2028 rapporteren.
Bedrijven moeten niet alleen rapporteren over hoe zij zelf scoren op de verschillende E, S en G thema’s, maar ook hoe hun toeleveranciers dat doen. De ESRS, heb ik al vaak geschreven, is de uitwerking van de CSRD en al geldende regelgeving in 27 landen van de EU wet bij Verordening. De toeleveranciers moeten dus ook rapporteren en door deze reflexwerking ontkomt niemand in de keten. Het gebruik maken van projectmanagementtools en of Excelsheets die door sommige softwareleveranciers worden aangeboden gaat maar een beetje helpen. De ESG-rapportage die ook audit proof is, moet voldoen aan de ESRS standaarden.
Het wordt interessant hoe en wat de Saoedische bedrijven gaan rapporteren. De ESRS standaard vraagt ook om protocollen en implementatiestappen omtrent diversiteit op de werkvloer, (gebouw)gebruikerstevredenheid, werknemerstevredenheid en ‘responsible labour practices’.
Op de S van Social wordt veel ondernomen. Er wordt onder meer een nieuw sportcomplex gebouwd van 3,5 miljard euro met een voetbalstadion, meer dan 1.500 villa’s en 3.300 appartementen. Vrouwen worden gestimuleerd om te gaan voetballen en boksen.
Wat in de presentatie “A Kingdom in Transition” ook duidelijk werd gemaakt was dat ook op de G van Governance een herstructurering plaatsvindt. Er moeten nieuwe wetten worden gemaakt. Maar wat het allemaal makkelijk maakt is dat uiteindelijk de koning daar over gaat. Het wachten is op een dragende motivering. Maar die kennen wij in Nederland ook. En daarmee is het sprookje uit.
Comments